Od pojave prvih slučajeva 2023. godine, pa do danas Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske prijavljeno je 57 osoba oboljelih od velikog kašlja. Bolest se veoma brzo širi, posebno u Srbiji i Hrvatskoj gdje se priča o hiljadama zaraženih.
Prema zvaničnim podacima, u Hrvatskoj je zaključno sa 12. januarom prijavljeno 4.773 slučajeva velikog kašlja. Najveći broj oboljelih je u Zagrebu i Splitsko-dalmatinskoj županiji.
Zvanični podaci o velikom kašlju u Srbiji pokazuju da je do 7. januara potvrđen kod 1.020 osoba i da je to najveći broj zaraženih u posljednjih 20 godina. Svaki drugi slučaj je među djecom od 10 do 14 godina, a najviše oboljelih je u Južnobačkom okrugu i Beogradu, gdje je i prijavljena epidemija.
Kako se širi?
Veliki kašalj se širi respiratornim putem, odnosno udisanjem sitnih kapljica iz nosa ili grla zaraženih osoba. Može ga prenijeti i osoba koja ima blagi oblik bolesti ili osoba koja je asimptomatska. U porodicu se često unosi od strane starije braće, sestara ili roditelja. Početak bolesti kod velikog kašlja može biti sličan drugim respiratornim infekcijama.
To je takozvani ‘kataralni stadijum’ koji podsjeća na prehladu. Druga faza ove bolesti, takozvani ‘paroksizmalni stadijum’ je karakteristična za veliki kašalj i odlikuju je napadi intenzivnog kašlja, naročito noću. Ovi napadi su dramatični, udisanje je otežano. Pri udisaju se može čuti snažan i dubok zvuk. Kod novorođenčadi i dojenčadi simptomi ne moraju biti u smislu klasičnih napada, može doći do perioda prestanka disanja, mlohavosti tijela i plave boje kože. Pored ovih simptoma, za veliki kašalj karakteristična je i dugotrajan kašalj koji traje 2 do 6 sedmica – objašanjava za Srpskainfo dr Irena Špegar Drobac, epidemiolog u Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske.
Adolescenti, odrasli ili nepotpuno vakcinisana djeca često imaju blaže ili atipične simptome, tako da se kod njih može teže dijagnostikovati ovo oboljenje.
Od ukupnog broja prijavljenih u Republici Srpskoj najveći broj je u uzrastu od 6 do 14 i od 15 do 19 godina, ali se može pojaviti u bilo kojoj dobi. Veći rizik za razvoj teže kliničke slike imaju novorođenčad i dojenčad, trudnice i osobe sa već postojećim hroničnim respiratornim oboljenjima.
-Pojava oboljenja, čiji nastanak se može prevenirati vakcinacijom, se javlja i intenzivira kada dođe do smanjenja obuhvata vakcinacijom u populaciji. Stoga je potrebno naglasiti važnost pravovremene imunizacije u skladu sa kalendarom imunizacije, kao i važnost nadoknade propuštenih doza vakcine za osobe koje nisu vakcinisane ili su nepotpuno vakcinisane, a u skladu sa uzrastom – ističe doktorka Špegar Drobac i dodaje da se u Republici Srpskoj koristi kombinovana vakcina koja sadrži i komponentu velikog kašlja i daje se u dobi od dva, tri i po i pet mjeseci. Revakcinacija se provodi u dobi od 18 mjeseci i pri upisu u osnovnu školu, odnosno sa 6 godina.
