Neke vrste mesa i voća, ali i ostalih prehrambenih proizvoda poput brašna, šećera i meda poskupjeli su u protekloj godini, ne mnogo, ali dovoljno da dodatno pojačaju glavobolju potrošačima.
Analiza “Nezavisnih”, oslonjena na ovogodišnje i prošlogodišnje podatke Agencije za statistiku BiH, pokazuje da smo u oktobru 2019, u odnosu na isti period prošle godine, više plaćali junetinu, svinjetinu, pastrmku, rižu, ali i pojedine konditorske proizvode poput čokolade. Istina, skok cijena u većini slučajeva odnosi se na 10 do 30 feninga, ali je bilo i žešćeg rasta poput, recimo, onog kod banana, koje su poskupjele za pola marke po kilogramu.
Borci za zaštitu potrošača poručuju da svaki rast cijena, čak i u minimalnom iznosu, predstavlja udar na novčanike građana.
Informacija da je došlo do tihih poskupljenja ne iznenađuje Jovana Vasilića, predsjednika Udruženja potrošača “Zvono” iz Bijeljine, koji kaže da su nam cijene “pojake” te da su kese koje iznosimo iz trgovina sve praznije, iako trošimo isti iznos novca.
“S obzirom na naše prosječne plate, ako ih posmatramo u realnom iznosu, svako poskupljenje, čak i ono najmanje, predstavlja veliki udar na potrošače. Prije nekoliko dana sam razgovarao s ljudima koji su mi pričali da su nekad za, recimo, 40 maraka mogli kupiti mnogo više nego što je to danas slučaj. Kada gledate pojedinačno proizvode, ne čini se kao veliko poskupljenje, ali kad na kraju sve saberete, shvatite o kakvom skoku cijena je riječ”, rekao je Vasilić.
Iako istraživanja statističara pokazuju da su u proteklih godinu dana neki artikli, poput sira, ulja i krompira, pojeftinili, računica sindikalaca je jasna: više smo izgubili nego dobili.
“Konkretno, za oktobar ove godine troškovi prehrane su iznosili ukupno 706,20 KM, a u oktobru prošle godine 691 marku”, rekla je za “Nezavisne” Božana Radošević, stručni saradnik za ekonomska pitanja u Savezu sindikata RS.
Po njenim riječima, kada se porede podaci troškova sadržanih u sindikalnoj potrošačkoj korpi koji se odnose na prehranu četvoročlane porodice, evidentno je da imamo stalna stihijska poskupljenja prehrambenih namirnica i dodataka jelu.
“Takođe je evidentno da prilikom kupovine, ukoliko potrošač ne obrati pažnju, isti iznos plaća za smanjenu gramažu, odnosno za 50 do 100 grama manje”, navela je Radoševićeva.
Iz Agencije za statistiku BiH saopšteno je da su cijene proizvoda i usluga za ličnu potrošnju u BiH mjerene indeksom potrošačkih cijena u oktobru u prosjeku bile više za 0,8 odsto u odnosu na septembar.
Hrana i bezalkoholna pića u prosjeku su bili skuplji za 0,1 odsto, za koliko su skuplji i zdravstvo, komunikacije, obrazovanje te restorani i hoteli, dok su odjeća i obuća poskupjeli za 1,8 odsto, a stanovanje, voda, struja, gas i drugi energenti za 4,9 odsto.
Cijene prehrambenih namirnica
| Artikli | Oktobar 2018. | Oktobar 2019. |
| Riža (kg) | 2,80 | 3 |
| Brašno (kg) | 1 | 1,10 |
| Junetina bez kosti (kg) | 13,20 | 13,30 |
| Svinjetina s kostima (kg) | 8,10 | 8,40 |
| Pastrmka (kg) | 9,50 | 9,70 |
| Banane (kg) | 1,70 | 2,20 |
| Šećer (kg) | 1 | 1,10 |
| Med (kg) | 16,70 | 17 |
| Čokolada (kg) | 15,50 | 16,40 |
| Deterdžent za veš (kg) | 3,60 | 3,70 |
Izvor: Nezavisne
