eset godina muzičke alhemije kojom od anonimnih muzičara nastaju nove zvijezde, 120 mjeseci borbe za sopstveni opstanak i napredak čitave kulturne scene, decenija uvezivanja umjetnika i posjetilaca iz cijelog svijeta oko zajedničkih vrijednosti – sve to je stalo u jedno veče. Posljednje večeri 10. Demofesta, u subotu, 22. jula banjalučki Kastel je gorio. Figurativno i doslovno.
Dok su nebom iznad Banjaluke letjeli plamenovi i konfete, prava eksplozija energije, uspomena i emocija dešavala se u publici, koja je ispunila svaki kutak gradske tvrđave i oborila sve rekorde festivala. Posjetioci su u kulminaciji večeri pozdravili nove pobjednike Demofestovog takmičenja za demo bendove – prvoplasiranu grupu Slonz iz Šapca, koja je osvojila snimanje i produkciju debitanstkog albuma, drugoplasirani Tyger Lamb iz Zagreba, nagrađen binskom opremom u vrijednosti 2.000 evra i trećeplasirani Wolfram iz Novog Sada, koji je dobio binsku opremu u vrijednosti 1.000 evra.
Slonz je jedan od rijetkih bendova koji sviraju na maternjem jeziku, a za pisanje tekstova zadužen je vokal i gitarista Nikola Mijailović. On ističe da je shvatio da se mnogo bolje izražava na svom jeziku, ma koliko dobro govorio engleski.
“Kada smo prošli na Beton binu sa ostalim bendovima, mislili smo da ukoliko prođemo u finale to će biti reda radi”, iskren je Mijailović, ne krijući uzbuđenje zbog pobjede.
Iz benda Tyger Lamb priznaju da su se prijavili u posljednjem trenu, te da su zbog mnogo dobrih takmičara mislili da će neko drugi proći u finale.
“Došli smo prezentovati svoj rad i bili smo šokirani prolaskom u finale, a kamoli osvajanjem drugog mjesta”, rekli su oni, očigledno još pod utiskom od prethodne noći.
Članovi trećeplasiranog benda Wolfram kažu da su na Demofest došli da se druže, ali i takmiče, tako da su imali određena očekivanja i nadanja.
“Nismo mislili da ne zaslužujemo ništa, jer se onda ne bismo ni prijavili. Svako od nas misli da njegova muzika ima neku snagu”, naveli su oni.
Nikoli Mijailoviću, gitaristi i vokalu Slonza, uručena je i brendirana Jack Daniel's gitara, kao najboljem gitaristi takmičarskog programa. Plavi bas, koji se dodjeljuje najboljem basisti u sjećanje na Igora Kašikovića Kaleta, Dejan Čato, izvršni direktor za marketing u Banjalučkoj pivari, predao je u ruke Adrijana Juga iz zagrebačke grupe Pale Origins.
“Zanimljivo je da dajete nagrade basistima, jer su to građani drugog reda”, kazao je Jug kroz šalu, te dodao da bas svira desetak godina, a u ovom bendu je relativno novi član.
Urednik Beton bine Nikola Pejaković Kolja kaže da su sve odluke donesene vrlo brzo i jednoglasno, te da mu je drago što je pobjednički bend došao upravo sa ove bine.
“Mislio sam da će ideja o dvije scene biti malo komplikovana, ali smo uspjeli da to uredimo kako bi zaista dobro funkcionisala. Koncept je takav da urednik bine, a ove godine sam to bio ja, bira bendove po svom ukusu i za to nikome ne odgovara. Zbog toga je nova krv ušla u finale, što se vidjelo i što je najvažnija stvar koja se desila. Mislim da bi to trebalo sačuvati”, rekao je Pejaković, te dodao kako je u jednom trenutku shvatio da niko osim dva benda ne pjeva na svom jeziku, već na engleskom, što je stvorilo određeni “problem”, jer svi oni zvuče kao kopija nekih drugih bendova.
Inače, kompletno veče je bilo svojevrsna kulminacija desetogodišnje muzičke priče, koja je od neuobičajeno ambicioznog demo festivala, u jednom periodu suočenog sa gašenjem, došla do pokretanja masovnih akcija za njegovo održavanje, nominacija za prestižna evropska festivalska priznanja i uvrštavanja na UNESCO listu projekata od posebnog značaja.
To je na Basstion bini bilo vidljivo od početka finalnog takmičenja, jer je na hiljade posjetilaca došlo da podrži jubilarnih 10 finalista. Na Beton bini je postalo jasno kada je zasvirao banjalučki Sopot, koji je na manju festivalsku binu privukao toliko publike da nije bilo mjesta za sve zainteresovane te priredio svirku koju su mnogi posjetioci ocijenili jednom od najenergičnijih i najboljih u istoriji Demofesta.
Ipak, emotivno najsnažniji trenutak dogodio se na Basstion bini, kada su na nju stupili bendovi ZAA i M.O.R.T. i zajedno izveli pjesmu “Ne odustajem”, novu himnu Demofesta. Dvije grupe koje su najbolji primjeri Demofestove muzičke alhemije i uticaja ovog festivala na domaću muzičku scenu upravo su pobjedama na Demofestu izašle iz anonimnosti, postale nove regionalne zvijezde i došle do tačke da publika zajedno s njima pjeva svaki stih hitova “Irie & Kool” i “We”, odnosno “Na cesti” i “Plamen što kriješ”.
O značaju Demofesta govorili su i članovi sastava Dubioza kolektiv, koji su sljedeći izašli na Basstion binu i održali nastup za pamćenje. Između “Volio bih”, “Vratiće se Valter”, “Kokuza” i drugih pjesama kojima su tresli Kastel, članovi Dubioza kolektiva stigli su da otpjevaju rođendansku čestitku banjalučkom festivalu, namjerno neuspješno pokušaju da podijele publiku i od nje na poklon dobiju tacnu. Vrhunskom svirkom i interakcijom sa posjetiocima, sa kojima su se često šalili i izvodili zajedničke koreografije, Dubioza kolektiv je mladim bendovima pružio najbolji mogući primjer istinski kompletnog nastupa.
Nešto ranije, sličnu stvar je na Beton bini učinila grupa Bad Copy. Na mjestu gdje je organizovan prvi Demofest, a koje je u 2017. postalo mala festivalska bina, Skaj Vikler, Ajs Nigrutin i Timbe su napravili ludu žurku, dostojnu velikog festivalskog rođendana. Sa energijom i vještinom, održali su pravi čas na tem hip hop nastupa, a posjetioci im nisu ostali dužni zahvalnost za to. Program na ovom stejdžu zatvorio je živopisni Projekt Rakija, sastav muzičara iz BiH i Holandije, koji su predstavili nesvakidašnju mješavinu žanrova te njom razbudili one koji su već počeli da osjećaju umor.
Tačka na najveći Demofest do sada stavljena je na centralnoj, Basstion bini, koja je ostala ispunjena do četiri časa ujutru, jer je publika uživala slušajući Rudimental DJ set. Od prvog do posljednjeg bita, Kastel je plesao u ritmu dvojca na bini, bez obzira na to da li je preko njihove elektronske podloge išao neki evergrin poput “Hit The Road Jack” ili savremeni megahit kakav je “Waiting All Night”. Zahvaljujući impresivnim efektima, bina i okolne zidine su na momente nestajali u vatri, dimu i svjetlu, a varnice pozitivnih vibracija između publike i Rudimentala prštale su bez prestanka. Simbolično, Rudimental, prvo ime ovogodišnjeg revijalnog programa, otvorio je nastup pjesmom “Not Giving In”, koja govori o upornosti, baš kao himna Demofesta.
Upornosti koja je mali festival iz Banjaluke za jednu deceniju ucrtala na svjetske festivalske mape, a mnoge mlade muzičare iz garaža i podruma izvukla na veliku scenu, i koja obećava mnogo pred početak druge Demofest decenije.